تـــو لَـــــی ( دوست شــنـاســی )

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران تحریم‌های اتحادیه اروپا و انگلیس علیه افراد و نهادهای ایرانی و این اقدام بی‌پایه و اساس، غیرقانونی و مداخله‌جویانه را قویا محکوم و آن را کاملا مردود خواند.
اتحادیه اروپا شب سه‌شنبه ۲۹ فرد و ۳ نهاد ایرانی را در حمایت از اغتشاشات اخیر در ایران تحریم کرد.
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در همین خصوص در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما در کنار مردم ایران می‌ایستیم و از حق آنها برای تظاهرات مسالمت‌آمیز و صدا زدن خواسته‌ها و دیدگاه‌هایشان به صورت آزادانه حمایت می‌کنیم». از جمله کسانی که در لیست تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا قرار گرفت، «احمد وحیدی» وزیر کشور بود.
علاوه ‌بر این، انگلیس نیز اقدام به تحریم تعدادی از افراد و نهادهای ایرانی کرد و وزارت امور خارجه انگلیس دوشنبه شب در بیانیه‌ای از تحریم ۲۴ مقام ایرانی از جمله وزیر ارتباطات و رئیس ‌پلیس سایبری ایران خبر داد.
این اروپاست که دایره تعاملات خود را به دست خود تنگ‌تر می‌کند
در همین خصوص، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت: ظاهرا اعتیاد به تحریم، عقلانیت و سنجیدگی را نزد طرف‌های اروپایی به انزوا برده و با این رویکرد غلط، این اروپاست که دایره تعاملات خود را به دست خود تنگ‌تر می‌کند.
به گزارش فارس، کنعانی یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران با اتکاء به قدرت ملی و با بهره‌گیری از تجارب منحصر به فرد خود در مواجهه کنشگرانه با چالش‌های تحمیلی، همانند قبل نسبت به چنین اقدامات بیهوده و غیرسازنده، با درایت و استحکام و مبتنی بر عزت و منافع ملی، اقدام متقابل و موثر خواهد داشت و حق خود را برای پاسخ محفوظ می‌دارد.
اتحادیه اروپا و انگلیس در پی اغتشاشات اخیر در ایران و در راستای حمایت از اغتشاشگران پیش از این نیز تحریم‌هایی را علیه افراد و نهادهای ایرانی اعمال کرده بودند. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه ۲۳ آبان ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران گفته بود: متاسفانه چند کشور اروپایی در اتخاذ مواضع علیه ایران از عنوان اتحادیه اروپا سوءاستفاده می‌کنند و لزوما مواضع این چند کشور بیانگر مواضع و رویکردهای تمامی کشورهای اروپایی نیست. چند کشور معدود به صورت غیرمسئولانه خارج از چارچوب و موازین شناخته شده بین‌المللی در ارتباط با مسائل داخلی ایران با تمسک به شعارهایی نظیر حقوق بشر و حقوق زنان تند و افراطی عمل می‌کنند. کاملا مشخص است رفتارهای سیاسی و مبتنی بر بهانه‌های واهی است.
او با تاکید بر اینکه ایران اجازه دخالت در امور داخلی خود را به هیچ کشوری نخواهد داد، گفته بود: تحریم و استفاده از ابزارهای تحریمی ورقه سوخته‌ای است که کارایی لازم را برای این کشورها نخواهد داشت. این تحریم‌ها برای ملت ایران ایذایی خواهد بود، ولی برای این کشورها نیز هزینه خواهد داشت. اینکه تحریم‌های جدیدی اعمال کنند پاسخ ایران متناسب و متقابل خواهد بود و واکنش مقتضی را نشان خواهد داد.
ایران پیش از این و در پی تحریم‌های اتحادیه اروپا و همچنین انگلیس و در اقدامی متقابل تحریم‌هایی را علیه تعدادی از افراد و نهادهای اتحادیه اروپا و همچنین انگلیس اعمال کرده بود.
رابرت مالی: فعلا سیاست تحریم و فشار بر ایران را ادامه می‌دهیم
«رابرت مالی» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران بار دیگر اذعان کرد که واشنگتن به جای تمرکز روی مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین، به اغتشاشات داخل ایران فکر می‌کند.
مالی شامگاه دوشنبه طی نشست خبری در پاریس مدعی شد اغتشاشات در ایران و استفاده [ادعایی] روسیه از پهپادهای انتحاری ایرانی در جنگ اوکراین، تمرکز آمریکا را از احیای برجام منحرف کرده است.
به نوشته خبرگزاری «رویترز»، وی با ادعای اینکه آمریکا روزنه‌ها برای تداوم دیپلماسی با ایران را باز نگه می‌دارد، گفت: «تا وقتی که زمان آن برسد. اما آمریکا فعلا سیاست تحریم و فشار را ادامه می‌دهد.»
این مقام آمریکایی درباره ادعاهای خود توضیح داد: «اگر این مذاکرات [وین] انجام نمی‌شود، به‌دلیل موضع ایران و هرچیزی است که از ماه سپتامبر رخ داده است. تمرکز ما توافقی نیست که به جلو نرود، بلکه چیزی است که در ایران رخ می‌دهد.» طبق این گزارش، مالی با بیان اینکه آمریکا روی اغتشاشات و آشوبگران در ایران، ارسال پهپاد برای روسیه و آزاد کردن آمریکایی‌های بازداشت‌شده در ایران تمرکز کرده، گفت اگر دیپلماسی با تهران به جایی نرسد، واشنگتن آماده استفاده از دیگر ابزارها است.
وی در ادامه گفت: «اگر ایران تصمیم بگیرد که از حدود جدید در برنامه اتمی خود عبور کند، پس جواب ما هم قطعا متفاوت و هماهنگ با متحدان اروپایی ما خواهد بود. هیچ جادویی هم در یافتن فرمول جدید ما نخواهد بود.»
بورل: برجام و کمک نظامی ایران به روسیه از هم جدا هستند
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شامگاه دوشنبه طی کنفرانس مطبوعاتی بعد از نشست شورای وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل، گفت: «به انجام اقدامات محدودکننده و هدف قرار دادن کشورهای سوم مانند ایران و بلاروس برای جلوگیری از کمک نظامی به روسیه ادامه می‌دهیم.»
وی با حمایت از اغتشاشات و آشوبگران در ایران، اظهار داشت: «ما درباره ایران و واکنش سرکوب‌گرانه مسئولان به اعتراضات عمومی صحبت کردیم.»
این مقام اروپایی با تکرار اتهام‌زنی‌ها درباره دخالت ایران در جنگ اوکراین، مدعی شد: «همچنان اصرار داریم که ایران ارائه تسلیحات به روسیه را که در حال ارتکاب جنایت علیه مردم اوکراین است، متوقف کند. پهپادهای ارائه شده ایران به روسیه که گفته می‌شود ماه‌ها قبل از شروع جنگ بوده، اکنون در جنگ استفاده می‌شود و نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است.» بورل در ادامه اضافه کرد: «ما هم‌اکنون هم تحریم‌هایی را علیه ایران چند هفته قبل اعمال کرده و در صورت نیاز گام‌های بیشتری برمی‌داریم.» او در پاسخ به سؤالی درباره تاثیر استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی بر مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین و احیای توافق هسته‌ای، «ببینید، این‌ها مسائل متفاوتی هستند. برجام یک مسئله شورای امنیت سازمان ملل است. من به‌عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات جهت بازنگری در توافقی برای جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران عمل می‌کنم. این مسئله هنوز سر جای خود است و باید ببینیم که چه اتفاقی رخ خواهد داد.»
به تلاش برای نزدیک کردن مواضع اعضای برجام ادامه می‌دهم
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادامه داد: اما این مسائل از یکدیگر مجزاست و من به تلاش خود ادامه می‌دهم تا بین طرف‌های درگیر در [مذاکرات] برجام توازن ایجاد کنم.
ایروانی: ایران به تعهدات پادمانی خود پایبند بوده است
سومین نشست کنفرانس خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی روز گذشته با سخنرانی‌های نماینده لبنان در سازمان ملل به عنوان رئیس‌کنفرانس و رئیس ‌مجمع عمومی سازمان ملل، در نیویورک آغاز به کار کرد. در این نشست، نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل دیدگاه‌ها و نظرات جمهوری اسلامی ایران را درخصوص موضوع اصلی کنفرانس تشریح کرد.
امیرسعید ایروانی در این نشست با اشاره به خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌های غیر قانونی در کنار بی‌میلی دولت کنونی آمریکا برای بازگشت به برجام تأکید کرد: ایران به تعهدات پادمانی خود پایبند بوده و هیئت‌هایی برای حل مسائل باقیمانده بین ایران و آژانس در رفت و آمد هستند.
ایروانی همچنین خطاب به برخی از سخنرانانی که مطالبی درخصوص برجام و فعالیت‌های هسته‌ای ایران و موضوعات دیگر مطرح کردند، اظهار داشت: طرح این موارد غیرحرفه‌ای و نادرست نه تنها کمکی به مطرح کنندگان آن ادعاها نخواهد کرد، بلکه توجه را از تهدید اصلی منطقه خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی که همان رژیم صهیونیستی است، دور خواهد کرد.
نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران همچنین در مورد کشورهای هسته‌ای غربی که اتهامات بی‌اساس علیه ایران مطرح می‌کنند، اعلام کرد: این کشورها نباید از فرصت داده شده به آنها به عنوان عضو ناظر کنفرانس سوءاستفاده کنند. بلکه بایستی به انتظار اصلی کشورهای منطقه از آنها که همان اعطای تضمین‌های امنیتی منفی است، بپردازند.
ایروانی اضافه کرد که خود همین کشورها با تقویت زرادخانه‌های هسته‌ای خود و کمک به اشاعه سلاح‌های کشتار جمعی توسط رژیم اسرائیل، تعهدات حقوقی الزام‌آور خود را نقض می‌کنند و جرأت انتقاد از عدم مشارکت آمریکا و رژیم اسرائیل در کنفرانس را ندارند.

چتر گسترده دیپلماسی ایران از غرب تا شرق

14 ماه گذشته را می‌توان فصل جدیدی از تعاملات اقتصادی ایران و جهان تلقی کرد. روندی رو به صعود که از دولت نهم کلید خورد؛ اما این کلید طی دهه 90 در دولت روحانی شکسته شد و روند همکاری‌های ایران با کشورهای مختلف روند معکوسی به خود گرفت. از سال 92 تا 1400 سیاست خارجی دولت به مذاکره با چند کشور محدود شد و در نهایت هم با خروج آمریکا از برجام به جایی نرسید و آنچه برای ایران برجای ماند، تکرار تجربه اعتماد به غرب و عقب ماندن از فرآیند پیشرفت اقتصادی بود که در رشد اقتصادی نزدیک به صفر و تورم‌های بالای 40 درصد متبلور گردید.
بازتعریف دیپلماسی اقتصادی
اما دولت سیزدهم به‌محض روی کار آمدن، طرحی نو درانداخت و زمین بازی دیپلماسی اقتصادی را از نو تعریف کرد. دولت از همان ابتدا نشان داد که به‌موازات احیای ظرفیت‌های داخلی، رویکرد خود را در روابط خارجی، بر توسعه و تعمیق همکاری‌های اقتصادی با کشورهای دوست و همسو از شرق تا غرب دنیا با تأکید بر کشورهای همسایه و همچنین حضور پررنگ در پیمان‌های منطقه‌ای تعریف کرده است.
در پی این همکاری‌ها، آمارهای جدید گمرک ایران نشان می‌دهد که تجارت ایران با همسایگان در نیمه نخست امسال از مرز 24 میلیارد دلار گذشته است. براین ‌اساس تجارت ایران و 15 کشور همسایه نسبت به نیمه نخست سال قبل از لحاظ ارزش 7 درصد رشد داشته است.
این رویکرد را به‌ خوبی می‌توان در سفرهای خارجی سیدابراهیم رئیسی هم مشاهده کرد؛ رئیس‌جمهور تاکنون همه سفرهایش به کشورهایی مانند روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قطر و... بوده است و نکته مهم‌تر اینکه هرکدام از این سفرها با پیوست افزایش همکاری‌های اقتصادی همراه بوده است. رئیسی همچنین با حضور در نشست‌های منطقه‌ای مانند جلسه سران عضو اکو و اوراسیا، پیام روشنی را به فعالان اقتصادی داخلی و خارجی و البته سایر کشورها ارسال کرد. نقطه اوج دستاوردهای جدید دولت هم دائمی شدن عضویت ایران در پیمان راهبردی شانگهای بود که ایران را به دوره جدیدی از همکارهای اقتصادی و غیراقتصادی با کشورهای بزرگ دنیا از جمله چین، هند و روسیه وارد کرد.
توجه به همسایگان شمالی
یکی از شرکای اقتصادی کشور در دوره جدید، کشور روسیه است. توسعه روابط اقتصادی دو طرف با سفر رئیسی به مسکو در دی‌ماه 1400 آغاز شد و در ادامه با حضور پوتین در ایران و چند ملاقات دوجانبه دیگر در سفرهای خارجی ادامه یافت. در پی توافقات رؤسای جمهور، هیئت‌های مختلف سیاسی و تجاری دو طرف هم به پایتخت‌ها اعزام شدند و درباره عملیاتی‌شدن تفاهم‌های صورت گرفته رایزنی کردند.
حالا در اتفاقی کم‌سابقه، یک هیئت تجاری 120 نفره از روسیه در ایران حضور دارند تا در همایش تجاری ایران و روسیه که با حضور رؤسای اتاق‌های بازرگانی و فعالان اقتصادی دو کشور برگزار می‌شود، درباره توسعه فعالیت‌های خود رایزنی کنند.
رشد چشمگیر تجارت ایران و روسیه
غلامحسین شافعی، رئیس ‌اتاق بازرگانی ایران روز گذشت در این نشست مشترک اعلام کرد: ‌بر اساس آمار حجم تجارت ایران و روسیه در سال 2021 حدود چهار میلیارد دلار بوده است که نسبت به سال گذشته با رشد چشمگیری مواجه بوده است، لذا لازم است باتوجه ‌به علاقه‌مندی مقامات عالی‌رتبه دو کشور در جهت گسترش روابط و شناسایی فرصت‌های موجود در دو کشور گام‌های عملیاتی همانند حضور بزرگ‌ترین هیئت تجاری روسیه در 20 سال گذشته در ایران برداشته شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، وی با تأکید بر اینکه باید همکاری‌های لازم در جهت رفع موانع تجاری دو کشور برداشته شود، گفت: امضای توافق‌نامه تعرفه ترجیحی ایران با اتحادیه اوراسیا خط جدیدی را در گسترش روابط تجاری ایران با کشورهای منطقه ‌ایجاد کرده است و با اجرایی‌شدن تجارت آزاد ایران و کشورهای اتحادیه اوراسیا بخش بزرگی از موانع تجاری حل می‌شود.
رئیس ‌اتاق بازرگانی ایران افزود: ایران از کریدور شرق- غرب و بندر چابهار می‌تواند استفاده‌های مهمی در زمینه‌‌سازی همکاری‌ تجاری با کشورهایی مانند هند و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا انجام دهد.
در انتظار اجرایی‌شدن توافق‌نامه تجارت آزاد با ایران
سرگی کاترین، رئیس ‌اتاق بازرگانی و صنعت فدراسیون روسیه هم در این همایش اظهار کرد: مسیر دستیابی به تجارت 40 میلیارد دلاری میان ایران و روسیه طراحی شده و فعالان اقتصادی دو طرف منتظر اجرایی‌شدن توافق‌نامه تجارت آزاد هستند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، وی از تلاش برای توسعه روابط بین تجار ایرانی و روسی سخن گفت و تأکید کرد: تصمیماتی در اتاق روسیه برای افزایش سطح مناسبات با طرف ایرانی طراحی و بیش از 100 نفر را در این سفر همراه کردیم تا بگوییم که بیشترشدن روابط با ایران تا چه حد برای روسیه مهم است.
کاترین حضور این تعداد تاجر روسی در ایران را یک رکورد برشمرد و تصریح کرد: فعالان اقتصادی دو طرف منتظر اجرایی‌شدن توافق‌نامه تجارت آزاد هستند و چشم‌انداز 40 میلیارد دلاری را برای خود در ارتباط با ایران در حوزه‌های‌تک، کشاورزی، گردشگری و غیره طراحی کردیم.
او توسعه کریدور شمال- جنوب را بسیار ضروری خواند و آماده‌شدن زیرساخت‌ها در این بخش را خواستار شد.
همکاری با ونزوئلا از صادرات خودرو تا کشت فراسرزمینی
دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم علاوه‌بر همسایگان، در غربی‌ترین کشورها نیز امتداد یافته است. مهرماه امسال نخستین پالایشگاه فراسرزمینی به نام ال‌پالیتو در ونزوئلا راه‌اندازی شد تا با پالایش روزانه ۱۰۰هزار بشکه نفت خام میدان‌های ایران در این پالایشگاه، زمینه خنثی‌‌سازی تحریم و اجرای سیاست‌های اقتصادی فراسرزمینی عملیاتی شود. این اتفاق پس از آن رخ داد که نیکلاس مادورو رئیس‌جمهور این کشور، خردادماه امسال پس از ۶ سال با دعوت رسمی سید ابراهیم رئیسی سفری دو روزه به ایران داشت و اسناد همکاری‌های متنوعی را امضا کرد.
حالا در ادامه توافقات صورت گرفته، هیئت دیگری از ونزوئلا به ایران آمده و با هیئت ایرانی به مسئولیت محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع دیدار کرده است.
صادرات ۱۰۰ هزار خودرو
ایران و ونزوئلا در جریان اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی اخیر به توافقاتی دست یافتند که از آن جمله صادرات ۱۰۰ هزار خودرو از ایران به ونزوئلا در مدت پنج سال است.
همچنین رامون بلاسکز، وزیر حمل‌ونقل جمهوری بولیواری ونزوئلا در این اجلاس گفت: اعلام آمادگی می‌کنیم که بالغ بر 500 هزار هکتار زمین را در اختیار جمهوری اسلامی ایران برای کشاورزی و دامداری قرار دهیم. این سخنان بلاسکز نویددهنده فرصتی بزرگ برای اجرای سیاست راهبردی کشت فراسرزمینی و تأمین امنیت غذایی کشور است.
علاوه‌بر این‌ها وزیر دفاع از توافق ایران و ونزوئلا برای راه‌اندازی خطوط هوایی و کشتیرانی خبر داد و رضا محتشمی‌پور، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت نیز گفت که ایران برای تأمین فناوری معدنی موردنیاز ونزوئلا آمادگی دارد.
تجارت ۱۰ میلیارد دلاری ایران و چین در ۷ ماه
ایران در تنوع‌بخشی به مبادی و مقاصد تجاری خود، نگاه ویژه‌ای هم به شرق داشته است. مبادلات تجاری ایران و چین در هفت ماهه نخست سال جاری میلادی با رشد ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شد و به مرز ۱۰ میلیارد دلار رسیده است.
واردات چین از ایران در ۷ ماه نخست ۲۰۲۲ به ۴میلیارد و ۴۷۰ میلیون دلار رسیده که این رقم با رشد ۲۳ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده است. همچنین صادرات چین به ایران با رشد ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به ۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است.
براین‌اساس روشن است که دولت سیزدهم همچون سال‌های گذشته همه تخم‌مرغ‌هایش را در سبد اروپا و آمریکا نچیده و طیف وسیعی از همکاری‌های اقتصادی با کشورهای مختلف را تعریف کرده و به‌این‌ترتیب با حرکت در مسیر خنثی‌‌سازی تحریم‌ها، دست خود را مذاکرات سیاسی هم پر کرده و به‌جای امید بستن به لبخند غربی‌های بدعهد، به توان داخلی و همکاری با کشورهای همسو اتکا کرده است.