سیدحسین جعفری
هفتم آذر سالروز نیروی دریایی و حماسه‌ای است که دریادلان این نیرو در نابودی نیروی دریایی عراق در سال اول دفاع مقدس (عملیات مروارید) داشتند، به عنوان اولین سؤال کمی در این خصوص بفرمایید.
هفت آذر سال 1359 یعنی ۶۸ روز بعد از شروع جنگ تحمیلی نیروی دریایی با یک‌سری عملیاتی که از قبل شروع شده بود توانست پایان حضور نیروی دریایی بعثی را در صحنه دریا رقم بزند. به این شکل که در طول هشت سال دفاع مقدس هیچ‌گاه نتوانستند در حوزه دریا حضور داشته باشند حتی در حد یک قایق. دیگر حضور را نداشتند. نکته‌ای که درخصوص عملیات مروارید حائز اهمیت است این است که در هفت آذر نه فقط توان دریایی نیروی دریایی بعثی به‌طور کامل منهدم شد یعنی دوسومش کامل غرق شد، (آن یک‌سوم هم صدمه جدی دید و نمی‌توانست فعالیتی داشته باشد) بلکه شاهرگ اقتصادی آن نیز قطع شد. این نکته‌ای مهم‌تر است و ارزش این عملیات به همین خاطر است، به دلیل اینکه سکوهای اصلی صادرات نفت رژیم بعث البکر و العمیه بود، این به طور کامل منهدم شد و چون در دریا هم بود امکان ترمیم هم نداشت. به این دلیل که برای ترمیم باید یک توانی می‌داشت که از آن محافظت و دفاع کند، لذا هم بازوی دفاعی این رژیم در دریا به طور کامل قطع شد، هم بازوی اقتصادی آن نابود شد و بیشترین ضربه‌ای که خورد در این حوزه اقتصادی بود و اگر عده‌ای از کشورها به کمکش نمی‌آمدند قطعا خیلی زودتر از آن زمان شکست مفتضحانه‌ای می‌خورد و پیروزی نه فقط در این حد که ما در مرزهای خودمان مستقر شویم بلکه در سطحی که حتی بتوانیم آن را تحت فشار قرار بدهیم و در طول تاریخ دیگر هیچ‌گاه به این فکر نیفتد، اتفاق می‌افتاد. این درس بزرگی است. لذا هفت آذر نقطه عطف دیگری می‌شود که همه دشمنان علنا در میدان می‌آیند و به رژیم بعث کمک می‌کنند علیه نظام مقدس ما و مردم و کشور ما.
شما خاطره‌ای از آن روزها به یاد دارید؟
آن زمان ما جوان‌تر بودیم. شور و حال این بود که ما هم در صحنه برویم. ولی تدبیر رده‌های مافوق این بود که شما باید فعلا باشید و کارهای خودتان را انجام دهید. آن موقع شیرین‌ترین لحظه این بود که اعلام شد که طی این عملیات بازوی دریایی رژیم بعث به طور کامل قطع شد. در جریان صداوسیما و رسانه‌ها آن موقع بحث دریایی هم خیلی جلوه‌گر نبود و به طور فرهنگی جا نیفتاده بود. شاید آن عزیزانی که در حاشیه دریا زندگی می‌کردند متوجه‌تر بودند، خب در عمق همه جنگ را در مرز می‌دیدند اما اینکه در دریا این اتفاقات افتاده و ارتباطات قطع شده یعنی چه؟ آن موقع این حماسه خیلی بازگو نشد. چون کشور درگیر جنگ بود ذهن‌ها بیشتر به آن سمت می‌رفت. این بخش که به تصویر بکشند یا آن صحنه‌ها را بازگو کنند متاسفانه اتفاق نیفتاد و بعد هم در ادامه ماموریت‌های نیروی دریایی به طور درست بیان نشد. بعد‌تر حضرت آقا جمله‌ای را در این خصوص فرمودند و تقدیر کردند که آن روز هم نیروی دریایی خوب درخشید و در ادامه فرمودند همه ماجرای ناوچه پیکان را می‌دانند اما اسکورت کشتی‌های نفتکش را کسی خیلی مطلع نیست. خوب است که روی این تبلیغات شود و به مردم منتقل شود. که در آن روزها چه اتفاقی افتاد و نیروی دریایی چگونه عمل کرد؟
امیر، جنابعالی فرمانده اولین ناوگروهی بودید که از کانال سوئز وارد مدیترانه شد و از کنار سواحل سرزمین فلسطین اشغالی عبور کرد. خاطره‌ای از آن سفر دارید برای ما بیان کنید.
آن زمان ما می‌خواستیم از سوئز وارد مدیترانه شویم. کانال سوئز چون در داخل خاک کشور مصر است علی‌القاعده مصر باید طرف صحبت باشد در فاز نهائی که آن زمان داشتیم و وارد مدیترانه می‌شدیم یک ایستگاهی بود و چندبار صدا زد. نیروهای ناو جواب دادند که شما کی هستید؟ او (نیروهای رژیم صهیونیستی) خودش را معرفی کرد، دیگر من خودم بیسیم را گرفتم گفتم این چیزی که شما می‌گویید ما نه روی نقشه می‌بینیم نه پشت نقشه. ما نمی‌فهمیم شما کی هستی. لذا به شما پاسخ نمی‌دهیم و ارتباط را قطع کردیم.
ارتباط قطع شد. در ارتباطات دریایی یک کانال بین‌المللی هست که همه روی آن کانال می‌توانند همدیگر را صدا بزنند مجددا شروع کرد به صدا زدن بر روی این کانال، با این لحن که ناوگان رزمی در حال عبور، خودت را معرفی کن. من حقیقتا چون نزدیک بیسیم هم بودم، عصبانی شده بودم و خیلی محکم به او گفتم خفه‌شو. به زبان انگلیسی داد زدم.(shut up) این روزها، یاد آن زمان می‌افتم، از خودم کمی ترسیدم که آن‌قدر محکم این را گفتم. دیگر کلا ارتباط قطع شد و ما در طول مدتی هم که در مدیترانه بودیم نه صدایی از آنها دیگر شنیدیم و نه حضوری از آنها دیدیم که شناوری داشته باشند یا یگان پروازی داشته باشند که حدود ما بیاید. اصلا.
نیروی دریایی ایران از زمانی که به صورت مدرن تشکیل شد تقریبا محلی بود. یک نیروی دریایی بود که در آب‌های سرزمینی ایران بود ولی در سالیان پس از انقلاب اسلامی نیروی دریایی ارتش به تدریج در یک روند قابل توجه به یک نیروی دریایی راهبردی تبدیل شد. در حوزه تجهیزات هم ما پیشرفت خاصی در این نیروی داشتیم، دلیل این اهمیت نیروی دریایی در سالیان پس از انقلاب و پیشرفتی که بین همه یگان‌های نیروهای مسلح نمود و پیشرفت و جلوه بیشتری در سطح افکار عمومی داشته از نظر شما چیست؟
نیروی دریایی اساسا محدود به مرز نیست. مرز ما را محدود و محصور نمی‌کند. شروع ماموریت ما بعد از مرزها است. یعنی بعد از آب‌های سرزمینی که شما اشاره فرمودید عملا ماموریت ما شروع می‌شود. در طول هشت سال دفاع مقدس اسکورت کشتی‌های نفتکش و نظامی خودش یک پیامی برای جامعه داشت و همگان متوجه شدند که اگر نیروی دریایی قوی باشد و خارج از مرزها فعالیت داشته باشد می‌تواند موجبات اقتدار نظام و مردم کشور را فراهم کند.
مهم‌تر از این، تاکید فرمانده معظم کل قوا است ایشان در زمانی که مقام ریاست‌جمهوری بودند و بعد هم که به عنوان مقام ولایت و فرماندهی کل قوا هدایت را به عهده گرفتند تاکید ویژه‌ای به حوزه دریا و اقتدار دریایی داشتند. تمام تاکید ایشان این بود که امنیت دریایی باید به‌گونه‌ای برقرار شود که اقتصاد دریایی هم رشد خودش را داشته باشد و توسعه کشور را بارها در کلام‌شان به توسعه دریایی محور کشور گره می‌زدند، در طی سال‌های زیادی علی‌رغم تاکیداتی که حضرت آقا داشتند این بحث شاید خیلی خوب جا نیفتاده بود. لذا در سال 88 اگر اشتباه نکنم حضرت آقا به صراحت فرمودند نیروی دریایی یک نیروی راهبردی است. و فرامین و بیانات ایشان، بار نیروی دریایی را کاملا سنگین‌تر و مشخص‌تر کرد که اصلا جای ما کجاست، ایشان فرمودند که نیروی دریایی نیرویی، سیاسی- بین‌المللی، علمی و نظامی است. یا در فرازی فرمودند که نیروی دریایی می‌تواند در سیاست خارجی به دستگاه دیپلماسی کمک کند. ما چون اساسا در محیط بین‌الملل قرار می‌گیریم لذا رشدی که شما به آن اشاره فرمودید لازمه کار ما هست چون نیروی دریایی پیشانی همه توانمندی‌های کشور است. یعنی شما اگر در دریا اقتدار نظامی داشته باشید این موضوعی صرفا نظامی نیست چون در عرصه نظامی اقتدار علمی و آموزشی و صنعتی‌ات نیز بیان می‌شود یعنی اینها را مردم می‌بینند اقتدار فنی‌ات بیان می‌شود یعنی در دریا حتما تجهیزات بر لبه دانش حرکت می‌کند نقطه مهمش اینجاست یعنی شما بر لبه فناوری حرکت می‌کنی. باید بر لبه فناوری باشد. اقتدار فرهنگی را می‌توانی داشته باشی. اقتدار دینی را می‌توانی داشته باشی. اقتدار امنیتی را می‌توانی داشته باشی. اقتدار سیاسی می‌توانی داشته باشی. اقتدار بین‌المللی می‌توانی داشته باشی و همه اینها را شما کنار هم بگذارید. اینکه شما در دریا حضور دارید و می‌توانید امنیت را برقرار کنید این خودش یک وزنه بسیار سنگین برای کشور و یک ارزش بسیار بزرگی است و امروز به‌خاطر همین اقتدار در دریا بارها و بارها جمهوری اسلامی ایران و نظام مقدس مردم ما مورد تقدیر سازمان‌های بین‌المللی قرار گرفته‌اند در عرصه دریا ما امنیت را به‌گونه‌ای برقرار کردیم که نه فقط برای خودمان بلکه همه از آن بهره‌مند هستند. ما نه فقط به کشتی‌های خودمان کمک‌رسانی انجام می‌دهیم اگر یک کشتی هر که می‌خواهد باشد در دریا، به جز کشتی‌هایی که پرچم‌شان برای ما ناشناخته است بقیه آنهائی که عضو رسمی سازمان ملل هستند و شناخته‌شده هستند ما حتما به آنان کمک‌رسانی می‌کنیم. این یک وجهه بین‌المللی برای نظام و مردم کشور است.
امیر ایرانی، نظریه‌پردازان علم روابط بین‌الملل و ژئوپلیتیک، دریا را به واسطه فرصت حضور جهانی، عامل جهانی شدن قدرت می‌دانند جمهوری اسلامی و نیروی دریایی چه برنامه‌ای برای حضور مداوم بین‌المللی در آب‌های آزاد و اقیانوس‌ها دارد؟ ناوگروه 75 و ناوگروه 86 این حضور را داشتند ولی برنامه‌ای در نیروی دریایی هست برای اینکه حضور مداوم باشد و نیروی دریایی یک حضور بین‌المللی متداوم داشته باشد؟
قطعا این جزو برنامه‌ها و اولویت‌هایمان است که یک حضور دائمی و مقتدرانه در آب‌های آزاد و اقیانوس‌ها داشته باشیم یعنی یک ناوگروه‌هایی در آینده هر لحظه در اقیانوس‌ها مستقر باشند اما تا آن زمان که ملزوماتش آماده شود و تجهیزاتش باید به میدان بیاید ما حضور را حفظ خواهیم کرد. یعنی اینکه ناوگروه 86 را مثال زدید، قطعا ناوگروه‌های دیگری برنامه‌ریزی می‌شود و در همه اقیانوس‌ها حضور پیدا خواهند کرد چون حضور ما خیلی می‌تواند پیام‌رسان باشد و واقعیت‌های نظام ما و کشور ما را شفاف نشان دهد، نه آن چیزی که آنها دارند می‌گویند یا دشمنان دارند از راه رسانه‌شان استفاده می‌کنند و در جوامع دیگر تزریق می‌کنند.
یعنی به نوعی یک نوع دیپلماسی عمومی دریایی را داریم.
اگر ما در دریا حضور داریم دید و بازدید از کشورهای مختلف داریم. آنجا فرهنگی ایرانی اسلامی کامل ارائه می‌شود و آنها می‌بینند. دیپلماسی عمومی اتفاق می‌افتد.
در حال حاضر، برنامه جدیدی برای اعزام ناوگروه هست؟
بله صددرصد، ان‌شاءالله به زودی انجام می‌شود.
نیروی دریایی در حوزه امدادرسانی به سایر کشورها و همچنین فناوری‌های جدید در شناورها و کشتی‌های نظامی جنگی به خصوص در حوزه زیردریایی‌ها و ناوها و تسلیحات جدید، چه برنامه‌ای دارد؟
ما در دریا با اعزام ناوگروه 86 این را به همه جهان نشان دادیم که حضور ما یک حضور کاملا حرفه‌ای و براساس اصول حقوقی بین‌الملل و کاملا براساس اصول روابط بین‌الملل هست کاملا براساس حضور بشردوستانه است وقتی ما حضور پیدا می‌کنیم هر کشتی که کمکی بخواهد با دل و جان برایش انجام می‌دهیم هر کشوری کمکی بخواهد یا درخواستی داشته باشد ما آماده‌ایم، چون ممکن است یکی گرفتار طوفان می‌شود یکی درگیر زلزله می‌شود یکی آتش‌فشان می‌آید به هر حال کشورها ممکن است در حالت اضطرار قرار بگیرند این ظرفیت توانمندی همراه ما هست که در لحظه در آن محدوده باشیم برای امدادرسانی و کمک‌رسانی برویم.
ما الحمدلله در حوزه‌های اصلی دیگر حتی در حوزه‌های تحرک و پیشرانه و تسلیحاتی در آن لبه فناوری هستیم. یعنی آن بخش توان بالای تکنولوژی این‌جا بهره‌برداری می‌شود.
در حوزه ساخت ناوهای هواپیمابر و ناوهای تناژ سنگین نیروی دریایی چه برنامه‌ای دارد؟
ما در دو بخش داریم حرکت می‌کنیم یکی بحث شناورهای ناوی سنگین است در قالب ناوشکن‌های سنگین که امیدوارم بتوانیم اولین فروندش را به زودی عملیاتی کنیم و به دریا بفرستیم. در کنارش پایگاه‌های شناوری است که برای اینها ما یک تغییر کاربری در اینها ایجاد کردیم چون مستحضر هستید که در نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به عنوان ناودسته پهپادبر مفهوم‌سازی و عملیاتی‌سازی شد. این اولین‌بار بود این اتفاق رقم خورد و ما به آن سمت بیشتر داریم حرکت می‌کنیم که ان‌شاءالله در همان ابعادی که شما مطرح می‌کنید ان‌شاءالله یک ناو پهپادبر داشته باشیم که بسیار شرایط ویژه‌ای خواهد داشت.
امیر، چه پیامی برای دشمنان ایران در خشکی و دریا دارید با توجه به تحولات اخیری که در منطقه اتفاق افتاده است؟
قطعا دشمن پیام ما را در ناوگروه 86 گرفته. ما تلاش‌مان این هست که منطقه به آرامش کامل برسد. و این آرامش هم حتما با مشارکت کشورهای منطقه است دشمن هم این را می‌داند که اگر این اتفاق مبارک به زودی خواهد افتاد کشورهای منطقه که عمدتا هم مسلمان هستند کنار هم و دست به دست هم قرار بگیرند.
لذا قطعا پیام ما این هست که با این کارهای سخیفی که انجام می‌دهند و با این نسل‌کشی که انجام می‌دهند، این آرزو را قطعا به گور خواهند برد که بخواهند فاصله‌ای بین مسلمانان بیندازند ممکن است مقطعی موفق شوند اما در نهایت چون پیوند ریشه‌ای است دوباره اینها همراه همدیگر و قطعا کنار یکدیگر قرار می‌گیرند چون این خواست مردم است نه خواست بنده به عنوان یک نظامی این خواست مردم منطقه است امروز می‌خواهند زیر سایه اسلام و در کنار هم با آرامش زندگی کنند اقتصادشان را بچرخانند به دنیا هم احترام می‌گذارند اما انتظار دارند دنیا هم به‌شان احترام بگذارد نه اینکه با کشت و کشتار و توهین رو‌به‌رو شوند.
پیامی برای ناوگروه‌های آمریکایی که حضورشان در مدیترانه و در منطقه ما بیشتر شده دارید؟
وقتی به درون خود آنها رجوع کنید قطعا به این شکل حضور رضایت ندارند چون امروز آنها در همین سطح سنجیده می‌شوند و مخاطب هستند و درباره آنها ارزیابی می‌شود با معیار آرمان‌های انسانی، برخلاف آنچه که صحبت می‌کنند در عمل در کنار آدمکش‌ها قرار گرفتند در کنار کودک‌کش‌ها قرار گرفتند و به‌خاطر اینکه حضورشان به نوعی می‌خواهد حمایت از این اقدامات بسیار سخیف داشته باشد لذا جایگاه‌شان تنزل پیدا کرده قطعا پیام من برای آنها این است که جایگاه انسانی خودشان را حفظ کنند و به عنوان یک نیروی دریایی که می‌تواند تامین‌کننده امنیت مردم و ملت خودش باشد بهتر است برود به آن آرمان‌های انسانی فکر کند و به آن سمت برود و اگر هم قرار هست به منطقه بیایند برای صلح و برای احترام به مردم منطقه بیاید.
اینکه ما امروز شاهد باشیم که آنها علیه مردم مظلومی که توانمندی آنچنانی ندارند و با دانش خودشان با توان صنعتی و فنی خودشان حداقل تجهیزات را برای دفاع دارند بیایند با این سازوبرگ وارد این میدان شوند به نظرم نشانگر این است که توانایی و اقبال‌شان دیگر خیلی پایین آمده است.
تهدیدهایی هم دارند انجام می‌دهند. چه پیامی در برابر این تهدید‌ها دارید؟
خب بالاخره ما ایرانی‌ها اینکه آنها همچون اراذل در کوچه راه می‌روند و در موقعی که کسی نیست عربده می‌کشند را زیاد تجربه داریم از این صحنه‌ها زیاد دیدیم. لذا اینها فقط یک سروصدا دارند اینکه تهدیدشان بخواهد عملی شود می‌دانند آن موقع شرایط فرق می‌کند. قطعا با مردم منطقه طرف خواهند شد و حتما ما به عنوان عضوی از مردم منطقه پاسخ محکمی به آنها خواهیم داد و خودشان هم این را کاملا می‌دانند اگر نمی‌دانستند به گونه دیگری رفتار می‌کردند و حواس‌شان هم به نظرم جمع هست که خیلی دست از پا خطا نکنند چون قطعا ما در طول 8 سال دفاع مقدس، هم بعد از آن، هم مردم‌مان و هم نیروهای مسلح‌مان نشان دادند هر جا که حق باشد و دعوت شویم با سر و جان می‌رویم و برای حق جان می‌دهیم.
امیر ایرانی؛ در حوزه استفاده از ظرفیت نخبگان هم در کادر رسمی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و هم در بحث نخبه وظیفه‌ها نیروی دریایی چه برنامه‌هایی داشته و چه فعالیت‌هایی در حوزه استفاده از نخبگان انجام داده.
ما کارمان به دو بخش تقسیم می‌شود یک بخش نخبگانی هستند که علاقه‌مند هستند به ساختار و سازمان ارتش بپیوندند و همکاری داشته باشند که به استخدام درمی‌آیند و امتیازات و امکاناتی که تدارک دیده شده در اختیارشان قرار می‌گیرد و از آنها متناسب با حوزه نخبگی‌شان استفاده می‌شود و به‌کارگیری می‌شوند. یک بخشی هم عزیزانی هستند که به عنوان نخبه وظیفه شناخته می‌شوند در این حوزه هم ما در دو سال گذشته چه پایور و چه وظیفه یک رشد خیلی خوبی داشتیم. نگاه‌مان اساسا در نیروی دریایی براساس فرمان فرمانده کل قوا است و چه در حوزه عزیزان نخبه و چه در مراکز دانشگاهی و در شرکت‌های دانش‌بنیان، عزیزان وظیفه هم متناسب با مسئله‌ای که ما برایشان تعریف می‌کنیم، پروژه‌ها و برنامه‌های مسئله‌محور به آنها واگذار می‌شود و آن عزیزان مسئله را برای ما حل می‌کنند آن پروژه‌ها هم تنوع خیلی زیادی بین ما دارد. ما در حوزه رسانه‌ای نیز از ظرفیت‌های مختلف استفاده کرده و می‌کنیم.
به عنوان آخرین سؤال، اگر نکته خاصی مدنظرتان هست برای خوانندگان روزنامه کیهان بیان کنید.
برای خوانندگان و کسانی که اقبال به سمت روزنامه کیهان دارند، اول اینکه کیهان به نظرم در همه این سال‌ها و دهه‌های اخیر جزو روزنامه‌های درجه یک کشور بوده و همیشه سعی کرده مطالبی را به مردم منتقل کند که مبنا و اساسش واقعیت است و مضافا بر آن واقعیت‌نگری که داشته رعایت انصاف را هم داشته رعایت اخلاق را هم داشته اما برای خوانندگان عزیز روزنامه شما خواهشم از آنها این است که خیلی به کلام حضرت آقا دقت کنند و خواهشم از روزنامه کیهان این است که در هر نسخه و شماره فرازی از بیان آقا را در هر حوزه‌ای بیاورند، برای من چون دریایی هستم اخیرا سیاست‌های دریایی حضرت آقا ابلاغ شد ان‌شاءالله آن بخشی که روزنامه کیهان ثبت و ضبط کرد عزیزان به دقت دنبال کنند و ان‌شاءالله ما بتوانیم از همین ظرفیت استفاده کنیم و کشورمان را به اوج اقتدار بیشتر برسانیم.
از شما کمال تشکر را برای این گفتوگوی صمیمانه داریم.
رهبر انقلاب در دیدار هزاران نفر از بسیجیان: جغرافیای سیاسی منطقه تغییر کرده است اما نه به نفع آمریکا ۱۴۰۲/۰۹/۰۸